پیپتید ۱ مشابه گلوکاگون ( Glucagon-Like Peptide-1/GLP-1 ) چیست ، وظایف وموارد استعمال ان کدام است؟

پیپتید ۱ مشابه گلوکاگون (  Glucagon-Like Peptide-1/GLP-1 ) چیست ، وظایف وموارد استعمال ان کدام است؟

اینکریتین ها (  Incretins ) عبارت از هورمون های معدی معائی هستند که بعد ازگرفتن غذا آزاد و افراز انسولین را تحریک می نمایند. دوهورمون اصلی اینکریتین در نزد انسان در حال حاضرعبارتند از پیپتید 1 مشابه گلوکاگون  (  GLP-1 ) و Gastric Inhibitory Polypeptide  (  GIP ). 

هورمون  GLP-1  در امعا در حجرات بنام L ( L-cells ) تولید می شوند. حجرات L منبع اصلی سینتیز  GLP-1 هستند زیرا این حجرات حاوی ماده پیشقدم (  preproglucagon ) هر دو هورمون یعنی  GIP و GLP-1  هستند. این هر دو هورمون از طریق رسیپتورهای خاص در حجرات بیتا جزایر لانګر هانس پانقراص عمل نموده و افراز انسولین را تحریک می نمایند. بنا برین امروزرسیپتورهای GLP-1 بحیث یک تارګیت ( target ) مهم برای ادویه تبدیل شده ودوا های متعددی که سویه قند خونرا کاهش می دهند تهیه ګردیده اند که از طریق این میخا نکیت تاثیر می نمایند.

رسیپتورهای GLP-1 دردماغ ( brain ) نیز وجود دارند و اگونیست های رسیپتورهای  GLP-1 انها را فعال می نمایند. تلاش برای گنجانیدن رسیپتور های  GLP-1 در تداوی دیابت در حال توسعه است.

تطبیق  GLP-1 از طریق داخل ورید نزد افراد مصاب دیابت، افراز انسولین را تنبه، آزاد شدن ګلو کا ګون را نهی می نماید، تخلیه معده را به تاخیر مې اندازد ومصرف ګرفتن غذا را کاهش می دهد. GP-1 طبعی بسرعت توسط انزایم   DPP-4 غیر فعال می ګردد و هاف لایف ان در پلاسما یک تا دو دقیقه است، بنابرین پیپتید های اندوجن در تداوی موثر نیستند. Preproglucagon متشکل از ۱۸۰ امینواسید ها است که در حجرات الفای پانقراص به ګلوکاګون فعال تبدیل می شود، در حالیکه در حجرات L امعا توسط انزایم PC1/3از ان GLP-1، GLP-2 ، glicentin، و oxyntmodulin تولید می شوند. preproglucagon درحجرات عصبی قاعده دماغ (brainstem) نیزتولید می شود.

  GLP-2 یک پیتید دوم مشابه ګلوکاګون است که از حجرات L امعا افراز می شود، جریان خون رادر امعا و ورید باب (portal) افزایش می دهد، افراز اسید معده را نهی وحرکات پیری ستالتیک (  peristaltic ) امعا را کاهش میدهد.

Teduglutideیک انالوګ پیپتید مشابه ګلوکاګون (GLP-2 ) است واعتقاد بر این است که تدوګلوتاید تاثیر تغذیه وی بالای مخاط امعا دارد. تداوی با تیدوګلوتاید منجر به افزایش جذب اب ، مواد مغذی و الکترولیت ها در امعا می شود واز دست دادن اب و مواد مغذی ( مانند پروتئین، کاربو هیدرات، روغن، ویتامین و منرال ها  ) را از طریق ستومی (  stomy) کاهش می دهد. تداوی و رژیم تداوی با تدوګلوتاید درسندروم روده کوتاه (  short -bowel syndrome ) کاملا مشخص نیست.

گلوکاگون چیست؟

گلوکاگون یک هورمون پیپتیدی است که از 29 امینو اسید ها تشکیل شده است و در حجرات الفا ( alfa) جزایرلانگ  هانس پانقراص تولید می شود. مهمترین وظیفه ان تنظیم غلظت قند خون است. گلوکاگون غلظت قند خون را در سطح فزیولوژیک در عدم موجودیت کار بو هیدرات اگزوجن (  در طول شب و در فاصله بین اوقات غذا خوردن ) با تحریک  gluconeogenesis و  glycogeolysis حفظ می کند. ګلوکا ګون زمانیکه سطح قند خون کاهش یابد از پانقراص افراز ودر جگرگلیکوجن ( ذخیره قند ) را به گلوکوزتجزیه می نماید ، که در نتیجه غلظت قند خون را فزایش می دهد.

انسولین که در حجرات بیتا پانقراص تولید می شود، از 51 امینو اسید هاتشکیل شده است و تاثیر معکوس گلوکاگون را دارد.

از نظر اتیمولوجی، کلمه گلوکاگون از gluk  گلوکوز ویونانی  agein- سوق دادن ، رهبری کردن و اخر  _ OHتشکیل شده است.

انسولین دو وضیفه اصلی دارد:

۰ انسولین رول کلید را درحجرات برای جذب قند از خون بازی می کند. هنګامی که قند به کمک انسولین از خون بداخل حجرات منتقل می شود، قند خون کا هش می یابد.

۰ انسولین به ذخیره قند اضافی در جګرکه بنام ګلیکوجن یاد می شود کمک می نماید و به این طریق قند خونرا پایین نګاه می دارد.

ینس یول هولست (Jens Juul Holst ) پروفیسور در دیپارتمنت  بیو مدیسن (  Biomedicine )، پوهنتون کوپنهاگن است، جاییکه او یگ گروپ تحقیقاتی را رهبری می کند که در مورد چاقی و دیابت نوع دوم تحقیق می کنند. او هم چنین با مرکز تحقیقاتی  Novo Nordisk ( Basic metabolic Research ) نیز در ارتباط است. در سال 1986بعد از سالها تحقیق موفق به شناسایی هورمون  GLP-1 در حجرات امعا شد.از انزمان به بعد  GLP-1 دونیای طب را تحت تاثیر قرار داده و امروز اساس تداوی میلیون ها نفر مبتلا به دیابت نوع دوم را تشکیل می دهد.

پروفیسور ینس یول هولست در سال 2013 جایزه  Anders Jahre  را که " جایزه نوبل کوچک " نیز نامیده می شود، به خاطرکمک تعین کننده اش  در تداوی دیابت نوع دوم دریافت کرد.

او چهل سال پیش بحیث یک محقق جوان برای شناسایی موادی بنام ان کریتین ها ( lncretins یعنی هورمون های که در بخش معدی-معایی بخصوص در امعاء کوچک تولید می شوند ، وظیفه اصلی انها تحریک حجرات بیتا در جزایر لانگر هانس غده پانقراص است که انسولین تولید می کنند ) بکار اغازکرد.

قبل از کشف  GLP-1  محققان گروپ تحقیقانی پروفیسور ینس یول هولست بالای هورمون دیگر امعاء   gastric inhibitory polypeptide hormone  کار می کردند. این تحقیقات نشان داده بود که هورمون  GIP بر افراز انسولین در افراد سالم تاثیر می گذارد، اما در نزد افراد مبتلا به دیابت نوع دوم که در نزد انها حجرات بیتا دوچار اختلال گردیده اند، تاثیر نه می نماید.

طرز تاثیر هورمون   GLP-1

هورمون  GLP-1 بعد از جذب گلوکوز از غذا در روده کوچک افراز وداخل دوران خون می شود. این هورمون دارای دو وظیفه اساسی می باشد.

1.      هورمون   GLP-1 به ریسیپتور های در حجرات بیتا پانقراص که انسولین را تولید می نمایند وصل می گردد و در نتیجه سبب افزایش ترشح یا افراز انسولین گردیده وسطح گلوکوز خون را کاهش می دهد.  GLP-1 همچنان افراز گلوکاگون را نهی می کند. در نتیجه این تاثیر سرعت تولید گلوکوز در جگر بطی و سبب ذخیره ان در انساج هنگام خوردن غذامی گردد، وبنابرین سطح طبعی گلوکوزدر خون را حفظ می کند.

2.      GLP-1 نهایات عصبی (nerve endings) عصب واگوس (vagus) را که امپولس های عصبی را به هیپو تلاموس در قسمت قدامی دماغ متوسط ( midbrain) انتقال می دهد فعال می سازد. هیپوتلاموس امپولس ها را دوباره به معده و امعاء با این پیام می فرستد تا افراز اسید معده را محدود و حرکات پیری ستالتیک (  peristaltic ) امعا را کاهش دهد. در نتیجه تخلیه معده محدود و اشتها کاهش  می یابد. هر دو وظیفه به سطح گلوکوز خون بستگی دارد.بنا برین زمانی که سویه گلوکوز خون در سطح نارمل باشد، تاثیر GLP-1  خاتمه پیدا می نماید. به همین دلیل  GLP1  ارتباطی با موارد هیپوگلیسیمی ندارد.

اگونیست های ریسیپتور های GLP-1 

اگونیست های  ریسیپتور های  GLP-1عبارت از یک گروپی از دوا های اند که حاوی ماده ای شبه به هورمون روده که بنام پیپتید ۱ مشابه گلوکاگون یاد می گردند هستند، که افراز انسولین را تحریک و افراز گلوکاگون را نهی می کنند. همچنان جذب گلوکوز از امعاء را به تاخیر می اندازند و در نتیجه مقدار قند خون را کاهش می دهند. این دواها در تداوی دیابت نوع دوم بکار برده می شوند . برخی از اگونیست های ریسیپتور های GLP-1 اشتها را نیز کاهش داده و باعث کاهش وزن بدن می شوند که در تداوی چاقی (  obesity ) بکار برده می شوند.

نام های مختلف این دواها عبارت اند از:

.     Glucagon-like peptide- 1 agonists

.   GLP-1 receptor agonist

.   Incretin mimetics

.  GLP- 1 analogs

شش اګونیست ریسیپتور های  GLP-1 برای تداوی مریضان دیابت مورد تایید  FDA قرار ګرفته اند که عبارتند از  Dulaglutide, Exenatide, Liraglutide, Lixisenatide, Semaglutide.

اگونیست های ریسیپتور های  GLP-1  نیزبصورت یکجا (  combinition ) با انالوگ های انسولین موجود اند مانند xultophy  ( insulin degludec, liraglutide ) ک یک کامبینیشن از اگونیست رسیپتور  GLP-1 ویک آنالوگ انسولین برای تداوی دیابت نوع 2 می باشد. Tresiba ( insulin degludec) یک انالوگ انسولین دارای تاثیر طولانی می باشد.

در ذیل از دو دوایکه هم برای تداوی دیابت نوع دوم و چاقی بکار برده می شوند به تفصیل معلومات داده می شود.قبل از ان قابل تذکر است که چاقی یک بیماری مزمن است که در ان شاخص کتله بدن  (  BMI / body mass index ) 30 ویا بالاتر از ان باشد. اکر BMI  شما بین 25 –29،9 باشد،وزن اظافه دارید ( Overweight ) . اکر  BMI  شما بالاتر از چهل ( > 40  BMI) باشد، اظافه وزن شدید دارید و خطر اختلالات مربوط به امراض چاقی نزد شما بسیار بالا است. چاقی  نیاز به چندین روش تداوی دارد مانند تغیرات در رژیم غذایی، ورزش، دوا و جراحی.

این دو دوا عبارت ان از :

1.      Liraglutide (Victoza)

2.      Semaglutide (Ozempic)

Liraglutide (Victoza)

یک دوای انتی دیابیتیک (  Antidiabetic ) برای تداوی دیابت نوع دوم (  Diabetes type 2 ) است.

فارمکو دینامیک:

۰ یک اګونیست ریسیپتور های GLP-1    است.

۰ افراز انسولین مربوط به ګلو کوز را را از حجرات بیتای پا نقراص تحریک می نماید.

۰ مانع افراز گلوکاگون می گردد.

۰ تخلیه معده به تاخیر می اندازد.

۰ احساس سیری (  feeling of fullness ) را افزایش داده که در نتیجه گرسنگی و ضرورت به گرفتن غذا را کاهش می دهد، بهمین دلیل وزن بدن را کاهش می دهد.

۰ دوام تاثیر ان ۲۴ ساعت است.

فارمکوکینیتیک :

۰  دارای   bioavailability در حدود 55 % است.

۰ غلظت اعظمی ان در پلاسما پس از 8 – 12 ساعت بملاحظه می رسد.

۰  در بدن مانند سایر پروتئین های بزرگ میتابولیز می گردد. به مقدار کم بشکل متا بولیت های مربوط لیراگلوتید در ادرار ( 6% ) و موادغایطه (  5% ) اطراح می گردد.

     ۰  هاف لایف ( plasma half- life ) ان تقریبا 13 ساعت است.

موارد استعمال:

دیابت نوع دوم:

۰ بحیث یک دوای متمم (  supplement ) رژیم غذایی و سپورت نزد مریضانیکه قند خون شان به اندازه کافی قابل کنترول نه باشد.

۰ در صورتیکه تداوی با مت فورمین )  metformin ) بصورت تنها ( monotherapy  ) به دلایل عدم تحمل ویا مضاد استطباب توصیه نه گردد.

۰ بحیث متمم سایر دواهای ایکه در تداوی دیابت نزد کلان سالان بکار برده می شوند.

اشکال دوایی:

محلول ذرقی در قلم از پیش پر شده. یک ملی لیتر حاوی 6 ملی گرام لیراگلوتید است. هر قلم (  pen ) در مجموع دارای سه ملی لیتر مایع ذرقی می باشد.

توصیه مقداردوا:

برای اشخاص کلان سال و اطفال ده ساله وبالاتراز ان:

۰ در ابتدا بمقدار 0،6 ملی گرام یکدفعه در روز از طریق زیر جلد (  sub cutan/ s.c. ) به مدت حد اقل یک هفته توصیه می گردد. ۰ سپس مقدار ان به 1،2 ملی گرام از طریق زیر جلد یکدفعه در روز بالا برده می شود.

۰ مقدار ان میتواند تا 1،8ملی گرام یکدفعه در روز s.c. ، بعد از حد اقل یک هفته دیګ بالا برده شود

عوارض جانبی:

نزد برخی ها عوارض جانبی  معدی معایی به شکل اسهال، دلبدی ، قبضیت یا استفراغ دیده می شود. پانکریاتیت حاد یک عارضه جانبی نادر، اما شناخته شده است که با ید در موجودیت اعراض لیراگلوتید فورا قطع ودر صورت تا یید تشخیص دوباره نباید توصیه گردد. علاوه براین در ارتباط به باختن وزن ممکن است سنگ در کیسه صفرا تشکیل وباعث خطر کولی سیستیت (  cholecystitis ) گردد. لیراگلوتید ممکن است سبب افزایش حرکات قلب گردد.

منع موارد استعمال (  contraindication ):

. دیابت نوع اول (  type 1 diabetes )

. کیتو اسیدوز دیابتیک ( Diabetic ketoacidosis  )  که بنام تسمم اسیدی نیز یاد می شود، یک مریضی نادر،اماتهدید کننده زنده گی مریض است وباید فورا تداوی گردد.کیتو اسیدوز دیابیتیک زمان رخ می دهد که بدن فاقد انسولین باشد وتقریبا بصورت استثنایی نزد مریضان مصاب دیابت نوع اول دیده می شود.

موارد احتیاط ( precoution ):

۰ مریضانیکه همزمان تحت تداوی با ګروپ دواهای سولفونیل یوریا مانند  Glimepiride ،  Glipizide ، و Glyburide  یا انسولین قرار دار ند، باید مقدار سولفونیل یوری / انسولین بخاطر کاهش خطرهیپو گلیسیمی تنقیص داده شود.

۰ برای جلوگیری از ضیاع اب بدن ( dehydration ) در صورت عوارض جانبی مربوط به سیستم معدی-معایی ( دلبدی و استفراغ) نوشیدن اب توصیه گردد.

۰ بدلیل عدم موجودیت تجربه، لیراګلوتاید باید درموارد ذیل بکار برده نشود:

-   diabetic gastroparesis 

- امراض التهابی امعا

-  نزد مریضان مصاب عدم کفایه قلب احتقانی درجه چهارم (  NYHA IV ) .

( کلاسیفیکیشن  NYHA ( New York Heart Association functional classification ) برای طبقه بندی وظیفه قلب و اعراض نزد مریضان مصاب عدم کفایه قلب بکار برده می شود، که توسط انجمن قلب نیویارک تهیه گردیده است که در ان درجه خطرناک بودن اعراض مریض توسط یک مقیاس ( scale) از I ( فعالیت فزیکی معمولی سبب نفس تنگی ، خستگی یا تپش قلب نمی شود) تا IV ( اعراض در زمان استراحت ممکن موجود باشد وبا هرنوع فعالیت فزیکی رخ می دهد)

۰ مریض باید از اعراض پانکریاتیت حاد مطلع گردد ودر صورت اشتباه به التهاب پانقراص، لیراگلوتید باید متوقف شود.

۰ داشتن پانکریا تیت حاد در انامنیز.

در کاهش شدید وظیفه گرده و جگر استفاده نشود.

تسمم (  Intoxication ) : به دواهای انتی دیابیتیک مراجعه نمائید.

در زمان حمل: به دلیل موجودیت احصایه نا کافی در زمینه ، نباید استفاده شود.

در زمان شیر دهی (  breastfeeding ) : به دلیل عدم موجودیت امار و ارقام کافی، نباید بکار برده شود .

۰ اهدا کننده خون: میتواند خون بدهد.

۰ الکول: الکول و  بالای یک دیګر تاثیر ندارند.

طریق استفاده از دوا:

قلم های پر از دوا که از ان استفاده نشده است : در یخچال ( 2 -8 درجه سانتی گراد ) نگهداری شود. بسیار نزدیک به عناصر سرد کننده یخجال گذاشته نه شود. مایع ذرقی در صورت منجمد شدن نباید استفاده شود.

قلم های در حال استفاده : حد اکثر به مدت یک ماه در درجه حرارت اطاق ( پایینتر از 30 درجه سانتی گراد ) یادر یخچال ( 2 – 8 درجه سانتی گراد ) قابل نگهداری می باشد. قلم را ابسته با سرپوش ان نگاه دارید تا از نور محفظت گردد.

مایع ذرقی در صورت که مکدر یا رنگ ان تغیر نموده باشد، بکار برده نشود.

بسته بندی و قیمت دوا : بشکل محلول ذرقی در یک قلم بمقدار 6 ملی گرام ویکتوذا در یک ملی لیترموجود است ودر یک بسته دو قلم دارد که قیمت ان در دانمارک 934،55 کرون دانمارک می باشد.

شرکت عرضه کننده : Novo Nordisk- دانمارک

Ozempic (Semaglutide)

یک اگونیست ریسیپتور  GLP-1  است.

فارمکودینامیک: 

۰ اگونیست ریسیپتور  GLP-1 (  GLP-1RAs ) است که دارای دوام تاثیرطولانی می باشد.

 ۰افراز انسولین را از حجرات بیتا پانقراص تنبه می نماید.

. افراز یا ترشح گلوکاگون را نهی می کند .

. تخلیه معده را به تاخیر می اندازد.

. وزن بدن را کاهش می دهد.

فار مکوکینیتیک:

۰ غلظت اعظمی ان در پلاسما بعد از تطبیق از طریق زیر جلد ( s.c. ) پس از 1 – 3 روز دیده می شود.

۰ حالت ثبات در پلاسما (  steady State ) بعد از ۴-۵ هفته

۰ حجم توزیع (  Distribution volume ) تقریبا  0,18 لیتر در یک کیلوگرام است.

۰ هاف لایف (  T 1/2 ) ان تقریبا یک هفته است.

۰ با هایدرولیز پیپتید متابولیز می گردد.

۰ تقریبا 3 % بدون تغیر از طریق گرده ها اطراح می گردد.

موارد استعمال

دیابت نوع دوم :

۰ بحیث یک دوای متمم (  supplement ) رژیم غذایی و سپورت نزد مریضانیکه قند خون شان به اندازه کافی قابل کنترول نه باشد.

۰ در صورتیکه تداوی با مت فورمین )  metformin ) بصورت تنها ( monotherapy  ) به دلایل عدم تحمل ویا مضاد استطباب توصیه نه گردد.

۰ بحیث متمم سایر دواهای ایکه در تداوی دیابت نزد کلان سالان بکار برده می شوند.

اشکال دوایی

 محلول 0،25 ملیگرام  ozempic، برای ذرق در قلم از پیش پر شده :

۰ یک قلم پر حاوی 2 ملی گرام سیماگلوتید در 1،5 ملی لیتر محلول است

۰ یک ملی لیتر محلول ذرقی دارای ۱،۳۴ ملی ګرام سما ګلوتید است

۰ یک دوز 0،25 ملی گرام سیما گلوتید در 0،19 ملی لیتر محلول است.

هر قلم دارای چهار دوز 0،25 ملی گرام می باشد.

 محلول ذرقی  ozempic 0،5 ملی گرام در قلم از پیش پر شده :

۰ یک قلم از پیش پرشده دارای 2 ملی گرام سیما گلوتید در 1،5 ملی لیترمحلول است.

۰ یک ملی لیتر محلول ذرقی دارای ۱،۳۴ ملی ګرام سما ګلوتید است

۰ یک دوز 0،5 ملی گرام سیما گلوتید در 0،37 ملی لیتر محلول است.

هر قلم از پیش پر شده دارای 4 دوز 0،5 ملی گرامی است.

. محلول ذرقی  ozempic 1 ملی گرام در قلم  از پیش پر شده:

۰ یک قلم از پیش پر شده دارای 4 ملی گرام سیماگلوتید در 3 ملی لیترمحلول است.

۰ یک ملی لیتر محلول ذرقی دارای ۱،۳۴ ملی ګرام سما ګلوتید است.

۰ یک دوز1 ملی گرام سیما گلوتید در 0،74 ملی لیترمحلول است.

۰ هر قلم دارای چهار دوز 1 ملی گرام است.

سیماگلوتید (  Rybelsus ) بشکل تابلیت نیز وجود دارد. یک تابلیت دارای 3 ملی گرام، 7 ملی گرام و14 ملیگرام سیماگلوتید است.

توصیه مقدار دوا

نزد کلان سالان:

. در ابتدا یک تابلیت ( 3 ملی گرام ) یکدفعه در روز برای مدت یک ماه توصیه می گردد. سپس مقدار ان به 7 ملی گرام یک دفعه در روز ارتقا داده می شود ، دوام تداوی حد اقل یک ماه. در صورت کنترول قند خون بصورت مطلوب، به این مقدار دوام داده شود. اگر قند خون با 7 ملی گرام یک دفعه در روز بصورت کافی تحت کنترول قرار نگیرد، میتوان مقدار را به 14 ملی گرام یکدفعه درروزافزایش داد.

. تابلیت با شکم خالی ( 6 ساعت پس از گرفتن غذا ) در روزگرفته می شود وحد اقل تا 30 دقیقه پس از ان هیچ دوا، غذا ویا نوشیدنی باید مصرف نگردد. تابلیت بصورت کامل  با حد اکثر نیم گیلاس اب قورت گردد. نباید تابلیت جویده یا میده شود. تجربه تداوی نزد اشخاص بالاتر از 75 سال وپاییینتراز 18 محدود می باشد. 

. توصیه مقدار سما ګلوتید ذرقی

نزد کلان سالان :

۰ در ابتدا :  تداوی با مقدار 0،25 ملی گرام محلول ذرقی از طریق زیر جلد ( s.c )  یکدفعه در هفته توصیه می گردد.

       ۰ بعد از چهارهفته تداوی بامقدار ۰،۲۵ ملی ګرام در هفته:

       ۰ مقدار ان به 0،5 ملی گرام از طریق  s.c. ، هفته یکدفعه  بالا برده می شود.

۰ تداوی با این مقدار برای مدت احد قل 4 هفته ادامه داده می شود.

۰ پس از حد اقل 4 هفته تداوی با مقدار 0،5 ملی گرام در هفته

۰ در صورتیکه قند خون بخوبی زیر کنترول باشد، به این مقدار ادامه داده شود.

۰ در صورت عدم کنترول قند خون بصورت کافی، مقدار ان به 1 ملی گرام در هفته یکبار s.c.  بالا برده می شود.

 پس ازحد اقل 4 هفته تداوی با مقدار 1 ملی گرام در هفته

در صورت عدم کنترول قند خون بصورت کافی، مقدار را میتوان تا حد اکثر 2 ملی گرام در هفته از طریق  s.c. افزایش داد.

۰ تطبیق دوا: محلول در زیر جلد ، در بطن، ران ویادر بازو ذرق می گردد.

عوارض نامطلوب (  side effect ) : شایعترین عوارض جانبی اوزیمپیک قبل ازهمه شامل دلبدی، درد شکم، اسهال، کاهش اشتها ، استفراغ و قبضیت می باشد. این عوارض کوتاه مدت و دارای شدت خفیف تا متوسط هستند. بدتر شدن ریتینو پاتی مربوط دیابت (  Diabetic retinopathy ) معمولا دیده می شود ( ممکن است از هر ده مریض نزد یک نفر ان دیده شود ) عوارض جانبی دیگران مانند سایر دواهای  GLP-1-RA است.

مضاد استطباب (  contraindication )

. دیابت نوع اول

. کیتو اسیدوز دیابتیک (  Diabetic ketoacidosis )

تاثیرات متقابل دوایی(  drug interaction )

. سیماگلوتید به دلیل تاخیردر تخلیه معده باید با دواهای دیگر که از طریق دهن گرفته می شوند وایجاب جذب سریع را در بخش معدی-معایی می نمایند با احتیاط تطبیق گردد.

. مواردی از کاهش  INR ( the international Normalized Ratio / INR ، تست INR نشان می دهد که، چقدر طول می کشد تا خون شما لخته گردد ) با گرفتن همزمان مشتقات کومارین ( بطور مثال  marcoumar / phenprocoumon )  و semaglutide  گذارش شده است.

هنگام شروع تداوی با سیماگلوتید نزد مریضانیکه تحت تداوی با  warfarin  بطور مثال Marevan یا مشتقات کوما ین ( marcoumar ) هستند، کنترول مکرر INR توصیه می گردد.

تسمم: تطبیق مشترک با انسولین وسایردوا های انتی دیابتییک خطر هیپو گلیسیمی واختلال شعوروجود دارد.

موارد احتیاط

۰ مریضانیکه تحت تداوی با ګروپ دوا های سولفونیل یوریا یا انسولین قرار دار ند، باید مقدار سولفونیل یوری / انسولین بخاطر کاهش خطرهیپو گلیسیمی تنقیص داده شود ، بخصوص در هنگام کاهش مقدار انسولین که انسولین باید به تدریج کم شود. درهنگام شروع تداوی با سیما گلوتید و هنگام تنظیم یا تعدیل ( adjusting ) مقدار سولفونیل یوریا/ انسولین ، نظارت بر کنترول قند خون ضروری می باشد. هنگام تتنظیم مقدار سیما گلوتید ، نظارت بر قند خون ضروری نیست.

۰  برای جلوگیری از ضیاع اب بدن ( dehydration ) در صورت عوارض جانبی مربوط به سیستم معدی-معایی ( دلبدی و استفراغ) نوشیدن اب توصیه گردد.

۰ بدلیل عدم موجودیت تجربه، سیما گلوتید باید نزد مریضان مصاب عدم کفایه قلب احتقانی درجه چهارم (  NYHA IV ) توصیه نه گردد.

۰ مریض باید از علایم پانکریاتیت حاد مطلع ساخته شوند. در صورت مشکوک بودن به پانکریاتیت ، سیماگلوتید باید قطع گردد.

۰ نزدمریضان با سابقه ای پانکریاتیت داده نشود.

۰ در صورت کاهش وظیفه ګرده با احتیاط تطبیق ګردد، تجربه درین زمینه محدود است.

۰ در صورت کاهش خفیف تا متوسط وظیفه جګر با احتیاط تطبیق ګردد ودر کاهش شدید وظیفه جګر توصیه نه ګردد.

حمل : به دلیل عدم موجودیت اطلاعات کافی، نباید استفاده شود.

شیر دادن : بدلیل عدم موجودیت اطلاعات کافی، باید بکار برده نشود.

اهدا کنندهگان خون (  blood donor ) : میتوانند خون بدهند.

دوپنگ ( doping ) : محدودیت وجود ندارد.

الکول : الکول و اوزیمپیک بالای یکدیگر تاثیر ندارند.

 خصوصیات،بسته بندی ، نگهداری و طرق استفاده از دوا

PH ان 7، 4 است. قلم برای استفاده با سوزن های یکبار مصرف  Novo fine یا Novo twist  است.

قلم هایکه استفاده نشده اند: در یخچال ( 2 -8 درجه سامتی گراد) نگهداری می شوند. باید منجمد نگردند. برای محافطت از نور درقلم بسته باسرپوش ان نگهداری گردد.

قلم های در حال استفاده:

در مدت حد اکثر 6 هفته در درجه حرارت اطاق ( زیر 30 درجه سانتی گراد ) یا در یخچال ( بین 2 – 8 درجه سانتیگراد ) دور از عناصرسردکننده یخچال نگهداری شود. اگر محلول منجمد شده باشد، باید استفاده نگردد. قلم بسته با سرپوش ان  برای محافظت از نور نگهداری شود. محلول ذرقی در صورت تغیر رنگ ویا شفاف نبودن باید بکار برده نه شود.

بسته بندی و قیمت دوا

محلول ذرقی در قلم ها بمقدار 0،25 ملی گرام، 0،5 ملیگرام و1 ملی گرام سیماگلوتید برای یکدفعه که هر قلم حاوی 4 دوز می باشد وجود دارد.

قیمت دوا: قیمت یک قلم دارای ۴ دوز در دانمارک در حدود یک هزار کرون است.

شرکت عرضه کننده :  Novo Nordisk

نویسنده: دوکتور شاه جهان 

تاریخ :مه جولای ۲۰۲۴

منابع:

Glucagon. ،   Professor Jens Juul Holst ، سوم نوامبر 2023 

۰   GLP-1 Based Agents ،   Goodman & Gilman’s  The Pharmacological Basis of Therapeutics 14 TH edition

۰ GLP-1 analogues Basal and clinical pharmacology, ،  professor Kim Brøsen, Ulf Simonsen, Kim Dalhoff, 6. edition page 544, 2022

.    GIP and GLP-1 receptor agonists ، Revised  : 19.12.2023 Medicin.dk